Natręctwa – zaburzenia obsesyjno – kompulsyjne (OCD)
Pełna nazwa to zaburzenie obsesyjno – kompulsyjne (OCD), w którym źródło dość jednolitych objawów jest zróżnicowane.
Obsesje to natrętne myśli lub wyobrażenia, które choremu narzucają się wbrew jego woli, mimo że dostrzega on absurd tych przemyśleń.
Kompulsje to natręctwa ruchowe, przymus wykonywania czynności.
OCD występuje u około 2-3% populacji. Biorąc pod uwagę nasz kraj – stanowiłoby to mniej więcej 760 tys do 1 140 tys osób. To oczywiście dane statystyczne, niemniej jednak skala problemu jest duża, co mogą potwierdzić klinicyści.
Najczęściej występujące obsesje dotyczą m. in.:
– brudu – „ubrudziłem się dotykając klamki, korzystając z publicznej toalety, boję się zakażenia”
– wątpliwości – „czy zgasiłem światło, zamknąłem drzwi, odłączyłem żelazko od prądu, czy spotkają mnie drastyczne konsekwencje za popełniony błąd”
– symetrii – „książki stoją nierówno na regale, przybory toaletowe nienagannie ustawione na półce”
– agresji – „boję się, że skrzywdzę swoje dziecko, siebie, że skoczę z mostu, zabiję kogoś podczas jazdy samochodem, że mój partner będzie miał nieszczęśliwy wypadek”
– myślenia magicznego – czyli wpływu myślenia lub działania na przebieg wydarzeń, np. „jeśli zastukam 3 razy palcami w stół to nic złego nie przydarzy się mojemu partnerowi”.
Z kolei kompulsje objawiają się:
– kontrolowaniem – wielokrotnym sprawdzeniem prawdziwości spostrzeżeń lub czynów
– liczeniem – np. schodów, płytek, wszelkich powtarzających się elementów, powtórzenie ich trzykrotne, sześciokrotne, szukanie wielokrotności
– myciem – mającym charakter rytualny, czynność powtórzona niezliczoną ilość razy by uzyskać pewność, że brud został wyeliminowany
– porządkowaniem – układaniem książek, zawartości szafek, dokumentów, pieniędzy w portfelu wg złożonych kryteriów geometrycznych lub treściowych.
Zwykle pojawienie się obsesji rodzi niepokój i poczucie konieczności wykonania czynności natrętnej (myśl „czy wyłączyłem żelazko?” – powrót do domu i sprawdzanie). Próba oparcia się obsesji jest nieskuteczna, może nasilać dyskomfort i zmuszać do powtórzenia wykonania czynności „we właściwy sposób”, nawet jeśli trzeba to zrobić kilkanaście lub kilkadziesiąt razy. Myśli i czynności mające charakter rytuałów mogą zajmować nawet kilka godzin dziennie. Objawy OCD powodują nierzadko tak znaczący dyskomfort i cierpienie, że dotknięta nimi osoby wtórnie doznaje objawów depresyjnych.
Przyczyny:
Są wieloczynnikowe, często to wypadkowa składowych: biologicznych – wpływ dziedziczenia, neuroinfekcji odpowiedzialnych za część zachorowań, miażdżyca nerwów mózgowych, guzy mózgu oraz psychologicznych i społecznych – predysponujące cechy osobowości jak perfekcjonizm i wysoki poziom aspiracji, błędy wychowawcze takie jak nadmierny rygoryzm, przywiązanie do rytuałów, zakazy i nakazy, brak pozostawienia wyboru dzieciom.
Leczenie:
– farmakologiczne – lekami stosowanymi również w leczeniu depresji jednak w wyższych dawkach
– terapia poznawczo-behawioralna, w której istotą jest nauka powstrzymywania czynności natrętnej pomimo narażenia się na lękotwórczy bodziec, co skutkuje stopniowym i trwającym w czasie wygaszaniem objawów.
Na przełomie ostatnich lat zauważono większy odsetek osób, u których nastąpiła znaczna redukcja objawów do stopnia umożliwiającego im spokojniejsze i bardziej satysfakcjonujące funkcjonowanie.
Wiąże się to ze stosowaniem kompleksowego leczenia, zgodnego ze standardami europejskimi, polegającego na jednoczesnym zaleceniu zażywania leków oraz pracy z psychologiem.
- Łagodne zaburzenia poznawcze a choroba Alzheimera
- OLZO – Ośrodek Leczenia Zaburzeń Odżywiania
- Co to jest EEG? Przygotowanie do badania.
- Procedura podawania leku Spravato w Ośrodku Amonaria
- Czy diagnoza w wieku dorosłym ma sens? Co daje świadomość, że jesteś osobą nieneurotypową?
- # Pure Love – To nie takie proste
- Spotkanie z pasją