Prokrastynacja, czyli choroba współczesnego pracownika
„Nie chce mi się” – te słowa często bywają objawem przemęczenia lub lenistwa. Niestety często utożsamiane są ze zjawiskiem prokrastynacji, która jest nałogowym odkładaniem, bez jakiegokolwiek znaczącego powodu, zadań do wykonania. Odkładamy na mityczne „później” rzeczy, które powinniśmy wykonać. A w przypadku zbliżających się deadline’ów, wykonujemy je niedokładnie lub po prostu źle. Jak widać, nie ma to zbyt wiele wspólnego z lenistwem. Prokrastynacja bowiem jest w praktyce odkładaniem w czasie lub uciekaniem od podejmowania decyzji, obawą przed konfrontacją z trudną sytuacją czy zagadnieniem, lękiem przed porażką. Prokrastynacja to wbrew pozorom niezwykle ciężkie „zajęcie”. Uciekanie bowiem od wykonania zadania zabiera bardzo dużo czasu i energii. Bywa często o wiele bardziej męczące niż faktyczna konfrontacja z problemem. Zastanówmy się, jak pokonać prokrastynację.
Prokrastynacja – czym jest i dlaczego powoduje tyle problemów?
Chyba każdy z nas w zderzeniu z trudną sytuacją ma tendencję do odkładania decyzji na „wieczne nigdy”. Czekamy na cudowne rozwiązanie problemu lub kogoś, kto zajmie się sytuacją za nas. Jednak magiczne pojawienie się inspiracji lub motywacji nie nadchodzi. Mimo to, jesteśmy przekonani, a może lepiej – wmawiamy sobie, że jutro, pojutrze, za tydzień, za miesiąc czy rok będziemy gotowi do stawienia czoła tym przeciwnościom. Czy aby na pewno? Otóż prokrastynacja powoduje, że działamy na własną szkodę. Sabotujemy własne życie, własny sukces. Dochodzimy do miejsca, w którym kontrola nad własnym życiem jest jedynie ulotnym wspomnieniem. Czym innym jest bowiem rzeczowe przygotowanie, gromadzenie informacji i zasobów do realizacji zadania, a czym innym odkładanie decyzji na nieokreślone „później”. Dlatego też prokrastynacja, w odróżnieniu od planowania, oznacza znaczący spadek efektywności i produktywności w każdym aspekcie naszego życia. Prokrastynacja wywoływana jest głównie myśleniem blokującym nas przed działaniem. Myślimy bowiem, że:
- to będzie wyjątkowo trudne i odkładamy konfrontację na kiedyś,
- na pewno sobie nie poradzę – nikt przecież nie lubi przegrywać – kiedyś to zrobię,
- musi być idealnie, a ja nie jestem w stanie tego tak zrobić.
To tylko przykłady, które jasno wskazują, że nie mamy ochoty podjąć się zadania, więc szukamy wymówek i odkładamy działanie na bliżej nieokreślony czas.
Czy można walczyć z prokrastynacją?
Osoby, których dopadła prokrastynacja często skarżą się na wysoki stres, nerwice, depresje. Dlatego też z prokrastynacją należy bezwzględnie walczyć. Jeżeli nawyk odkładania obowiązków i decyzji na później, czy lęk przed porażką, jest w naszym przypadku wyjątkowo intensywny, powinniśmy spróbować zmienić to na siłę. Proces zmian może być długotrwały i trudny, jednak przy odpowiedniej motywacji powinien przynieść pożądane efekty. Zacznij od precyzyjnego planowania codziennych zadań i wywiązywania się z wyznaczonych terminów. Jeśli to nie przyniesie efektów, może warto zwrócić się do specjalisty, który pomoże odkryć źródło problemu. Zdecydowanie łatwiej walczyć z wrogiem, którego znamy.
Zmuszenie się do wykonania najprostszych nawet zadań, odkładanych do tej pory na później, nie jest zadaniem prostym. Jeśli jednak uda Ci się pokonać prokrastynację, staniesz się zdecydowanie bardziej wydajnym i efektywnym pracownikiem, a Twój wewnętrzny spokój znacząco wzrośnie.