O tym, co mają ze sobą wspólnego koronawirus, stres, samotność i niedobór snu oraz dlaczego warto kontaktować się ze sobą za pomocą video – czatów
Streszczenie: Stres, samotność i niedobór snu mogą osłabić nasz system odpornościowy, zwiększając tym samym podatność na zachorowanie na COVID-19. Najlepszy sposób na zminimalizowanie negatywnego wpływu izolacji społecznej oraz stresu w trakcie pandemii to pozostawać w kontakcie z innymi, zwłaszcza za pomocą narzędzi umożliwiających video – rozmowy.
Źródło: Uniwersytet Rice (Teksas, USA)
Co łączy ze sobą stres, samotność oraz niedobór snu? Profesor Christopher Fagundes z Departamentu Psychologii na Uniwersytecie Rice, badający powiązania pomiędzy zdrowiem psychicznym i odpornością, wskazuje, że wszystkie te czynniki mogą osłabiać nasz system odpornościowy, zwiększając podatność na COVID-19.
„Włożyliśmy sporo pracy w poszukiwanie odpowiedzi na pytania o czynniki predestynujące do zachorowania na przeziębienie oraz różne typy chorób układu oddechowego, a także o to, kto jest bardziej podatny na zachorowanie. Odkryliśmy, że stres, poczucie osamotnienia oraz niedobór snu to trzy zmienne, które mogą istotnie upośledzać pewne aspekty układu odpornościowego, co sprawia, że ludzie są bardziej podatni na działanie potencjalnych wirusów. Co więcej, czynniki te sprzyjają nadmiernej aktywacji innych elementów układu odpornościowego, w tym odpowiedzialnych za produkcję cytokin prozapalnych. Ich podwyższony poziom może powodować utrzymywanie się symptomów infekcji górnych dróg oddechowych.”, mówi Profesor Fagundes.
Chociaż poprzednie badanie koncentrowało się na wirusach powodujących tzw. przeziębienie oraz choroby górnych dróg oddechowych, Profesor nie ma wątpliwości, że ten sam mechanizm będzie dotyczył COVID-19.
Wcześniejsze badania wykazały, że osoby zdrowe, o prawidłowej odporności, które spędzają niewiele czasu z innymi ludźmi, a jednocześnie zostają wystawione na działanie wirusów wywołujących przeziębienie, są istotnie bardziej podatne na zachorowanie i ciężej przechodzą chorobę, niż te
osoby, które nie pozostają w izolacji i mają więcej kontaktów społecznych.
Wg Profesora Fagundes’a pozytywne emocje stanowią „bufor” dla stresu oraz wywołują korzystną odpowiedź ze strony układu odpornościowego, również w wypadku osób ekstrawertycznych, częściej przebywających w otoczeniu innych ludzi, z których niektórzy mogą być nosicielami chorobotwórczych zarazków. „Jest to swoisty paradoks w czasie pandemii, kiedy sugeruje się nam, a czasem wręcz nakazuje, pozostanie w domach, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się wirusa.” mówi prof. Fagundes.
Kolejny istotny czynnik wpływający na naszą odporność, który wykazano we wcześniejszym badaniu tego zagadnienia, to niedobór snu.
„Przeważająca większość badaczy zgadza się, że ci dorośli, którzy często nie przesypiają rekomendowanych 7 – 9 godzin w nocy, są bardziej narażeni na zachorowanie”, mówi prof. Fagundes. Profesor dodaje, że chociaż takie czynniki, jak np. alkohol i określony zawód także zwiększają
prawdopodobieństwo wystąpienia problemów ze snem, to jednak doświadczanie stresu odgrywa w tym wypadku ogromną rolę. „Należy przy tym zaznaczyć, że, mówiąc o stresie, mamy na myśli chroniczny stres doświadczany przez kilka tygodni, nie zaś pojedynczą sytuację stresową, względnie kilka stresujących dni. Pojedynczy stresujący incydent nie spowoduje, że osoba stanie się bardziej podatna na grypę lub przeziębienie.”
Z drugiej strony, nawet przy dobrej jakości snu, chroniczny stres sam w sobie jest wystarczająco destrukcyjny dla układu odpornościowego, zwiększając podatność na zachorowanie, mówi Profesor. „Poprzednie badanie tego zagadnienia jasno wykazało, że chroniczny stres osłabia nasz układ immunologiczny, zwiększając podatność na działanie wirusów. Wystarczy pomyśleć o studentach, którzy zaczynają chorować po stresujących tygodniach spędzonych na przygotowaniach do ważnego egzaminu”.
Prof. Fagundes wskazuje, że najlepszy sposób na zmniejszenie szkodliwego wpływu osamotnienia i stresu w trakcie pandemii COVID-19, to komunikowanie się z innymi, zwłaszcza za pomocą narzędzi umożliwiających video – czaty. „Są dowody wskazujące, że video – rozmowy mają większy wpływ na zmniejszenie poczucia izolacj niż regularne rozmowy telefoniczne.”, zaznacza badacz.
„Rozmowa z ludźmi, których można zobaczyć, stwarzająca tym samym poczucie, że jest się z nimi, to coś więcej niż tylko bufor przeciwko samotności”
Profesor Fagundes podkreśla również, że w stresującym okresie ważne jest zachowywanie rutyny. „Rutyna wpłynie na regularność snu, a także umożliwi skupienie się na bezpośrednich celach i planach. W konsekwencji, pozwoli to mniej rozmyślać i da poczucie większego spełnienia”. Jeśli
jednak ktoś przyłapuje się na bezustannym zamartwianiu bieżącą sytuacją, pomocne może być wyodrębnienie w ciągu dnia specjalnego „czasu na zamartwianie”, dodaje Profesor. „Ludzie często myślą zbyt dużo i nadmiernie się zamartwiają, ponieważ ich mózg przesyła im komunikat, że istnieje
problem, który należy rozwiązać. Tym niemniej, po jakimś czasie okazuje się to bezproduktywne. Skuteczna technika polega na wyznaczeniu 15 minut dziennie, podczas których osoba daje sobie prawo do zamartwiania się, przy czym wskazane jest, aby zapisała swoje obawy. Po upływie tego
czasu dalsze myślenie o problemie w ciągu dnia jest jednak zakazane”.
Ponadto, pomocne może się okazać identyfikowanie błędnych przekonań, które wzmacniają negatywne myślenie i emocje.
„Ludzie często przekonują samych siebie, że sytuacja jest znacznie gorsza, niż jest w istocie, mówiąc sobie coś, co odbiega od prawdy. Określamy ten mechanizm jako <zniekształcenie poznawcze>. Na przykład, powszechny jest mechanizm katastrofizowania danej sytuacji, polegający na przekonywaniu samego siebie, że najgorszy scenariusz jest najbardziej prawdopodobny. Kiedy ludzie uczą się identyfikować takie myśli, a następnie podważać je, często czują się znacznie lepiej”.
How stress and loneliness can make you more likely to get COVID-19
Tłumaczenie: Agnieszka Ludorowska