Depresja poporodowa

Po porodzie u około 80% kobiet występuje tzw. przygnębienie poporodowe, tzw. baby blues lub postpartum blues. Większość kobiet jest wtedy bardziej płaczliwa, odczuwa bezsenność, słaby apetyt, oraz zmienność nastroju. Nasilenie objawów występuje w 5 dni po porodzie. Ma to związek z największymi wahaniami hormonalnymi, które się wtedy pojawiają w organizmie matki. Przeżycia baby blues są uważane są za normalne i nie wymagają leczenia. W większości przypadków objawy te do 14-tego dnia ustępują same.

Jednak u około 10-15% kobiet rozwija się pełnoobjawowy obraz depresji, który narasta w ciągu 30 dni. Przyczyny występowania depresji nie są do końca znane. U jej podłoża zwraca się uwagę na rolę wahań żeńskich hormonów. Ponadto na młodą mamę spadają nowe obowiązki, a tym samym duża odpowiedzialność. Na tę dużą zmianę w życiu organizm niekiedy reaguje depresją.

Szczególną uwagę na siebie powinny zwrócić panie, które w swoim życiu doświadczyły epizodu depresji, stanów lękowych, kłopotów ze snem. Choć podobne kłopoty w przeszłości nie oznaczają, że kobieta na pewno zapadnie na depresję poporodową, warto przyjrzeć się sobie i szczególnie zadbać o siebie w okresie po porodzie. Poproś o wsparcie najbliższych, by wygospodarować czas na odpoczynek i odrobinę przyjemności dla siebie. Nie bój się prosić bliskich o wsparcie – masz do tego prawo!

Szczególnej troski wymagają mamy młode oraz te, które zdecydowały się na późne macierzyństwo.

Trudne wydarzenia życiowe jak utrata pracy, śmierć bliskiej osoby, strata ciąż, urodzenie wcześniaka lub chorego dziecka – to sytuacje, gdzie bliscy powinni otoczyć mamę szczególną uwagą.

Wsparcie ze strony partnera, jego aktywne zaangażowanie się w opiekę nad dzieckiem i pomoc kobiecie, dawanie jej zrozumienia – chronią przed depresją, a kiedy ta, mimo tego, pojawia się – pomagają ją przegonić. Podobnie ważne jest wsparcie rodziców. Istotne jednak, żeby nie polegało ono na wyręczaniu matki w opiekowaniu się dzieckiem, ale na łagodnym zachęcaniu jej do działania i asystowaniu jej w tym.

Wciąż pokutują mity „na depresję poporodową zapadają kobiety, które mogą sobie na nią pozwolić, bo wiedzą, że jej bliscy zajmą się dzieckiem” albo „popadła w depresję, bo miała za dobrze”. To nieprawda. Kobieta nie wybiera, kiedy zapada na depresję, a kiedy nie. Pojawienie się tej choroby zależy w głównej mierze od czynników biologicznych (zmian hormonalnych) i nie jest winą kobiety. Wsparcie bliskich nie sprzyja, a chroni przed depresją.

Objawy charakterystyczne dla depresji:

• apatia odczuwana przez większą część dnia
• zmniejszone zainteresowanie i odczuwanie o wiele mniejszej przyjemności z wykonywania jakichkolwiek czynności
• spadek łaknienia, lub wzrost apetytu
• bezsenność, lub nadmierna senność
• uczucie zmęczenia, braku energii
• utrata wiary w siebie, utrata pozytywnej samooceny
• poczucie winy, lęk
• rozdrażnienie, wybuchy złości
• spadek koncentracji, niezdecydowanie
• myśli o śmierci, myśli samobójcze

Na ratunek

Jeśli dostrzegasz u siebie choć niektóre z wymienionych objawów depresji nie wstydź się zwrócić o pomoc. Rozmowa z bliskim jest bardzo ważna, lecz dla pewności potrzeba jest rozmowa z lekarzem. Tylko on może potwierdzić lub wykluczyć depresję. Bywa że kobieta nie ma pewności, czy jej „dołki” to sprawa warta uwagi. Mówi sobie „to chimery, przejdzie mi, nie będę zawracać innym głowy”. Pamiętaj, każdy, nawet zupełnie zdrowy człowiek ma prawo zgłosić się do specjalisty, aby zadawać pytania, wyjaśnić swoje wątpliwości czy podejrzenia. Lekarz może wykluczyć chorobę i uspokoić Cię, a jeśli to rzeczywiście depresja – otrzymasz właściwą pomoc. Nie bój się powiedzieć otwarcie o swoich obawach, lękach – masz do nich prawo! Najlepszym miejscem dla postawienia właściwej diagnozy są Poradnie Zdrowia Psychicznego. Dzisiaj to żaden wstyd udać się tam na rozmowę. To troska o siebie! Jeśli czujesz, że potrzebujesz pomocy, a sama nie jesteś w stanie udać się do poradni, poproś bliską Ci osobę, by zapisała Cie na wizytę. W Poradni Zdrowia Psychicznego rodzina może zamówić bezpłatną wizytę domową. Warto o nią poprosić, w takich sytuacjach, gdy kobieta bardzo źle się czuje i nie jest w stanie sama udać się do poradni lub jest tej wizycie bardzo niechętna (brak nadziei na poprawę jest objawem depresji!). Bliscy, którzy niepokoją się o stan kobiety, decydując się na zorganizowanie dla niej pomocy pomimo jej niechęci do tego, powinni jednak poinformować ją o tym i czuwać przy niej do dnia przyjścia lekarza.

Lekarz psychiatra oprócz leczenia farmakologicznego może skierować Cię do psychologa. Spotkania z psychologiem mogą też być jedyną formą pomocy, z której korzysta młoda mama.

Nie obawiaj się – po rozpoznaniu u Ciebie przez specjalistę depresji nie stracisz prawa do opieki nad swoim dzieckiem.

Nie wstydź się prosić o pomoc. To oznaka mądrości.

Autorki:
Anna Roszyk – psycholog, psychoterapeuta AMONARII
Studentka psychologii – Lucyna Kubaczyk

Źródła:
A. Bilikiewicz, S. Pużyński, J. Rybakowski, J. Wciórka „Psychiatria kliniczna” T2 Wyd. Medyczne Urban i Partner Wrocław, 2002
C. Hammen Depresja: . modele kliniczne i techniki terapeutyczne: dla praktyków i pacjentów Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2004
www.online.synapsis.pl

• Osoby cierpiące na depresję dwubiegunową
• Praca z pacjentami doświadczającymi psychoz – szkolenie
• Leczenie depresji lekoopornej (esketamina, Spravato)
• Oś mózgowo-jelitowa
• Jak być szczęśliwym? III Konferencja Psychologii Pozytywnej
• Wsparcie bliskich osoby z depresją
• Do naszego zespołu dołączyli nowi specjaliści.